محمدباقر قالیباف؛ محمدهادی پوینده
دوره 12، شماره 45 ، فروردین 1390، ، صفحه 3-24
چکیده
هویت ملی عبارت است از مجموعه عناصر و مؤلفه‌های مشترک یک ملت مستقل که افراد ملت نسبت به آنها خودآگاهی یافته‌اند و به واسطة آنها به یکدیگر احساس تعلق می‌کنند. در هر یک از رشته‌های علوم انسانی مرتبط با ...
بیشتر
هویت ملی عبارت است از مجموعه عناصر و مؤلفه‌های مشترک یک ملت مستقل که افراد ملت نسبت به آنها خودآگاهی یافته‌اند و به واسطة آنها به یکدیگر احساس تعلق می‌کنند. در هر یک از رشته‌های علوم انسانی مرتبط با مبحث هویت ملی بر یک یا تعدادی از عناصر تشکیل‌دهندة هویت ملی به عنوان عناصر اصلی آن تأکید می‌شود. به عبارت دیگر در حالی که در جغرافیا سرزمین مشترک در این زمینه مؤلفة اصلی شناخته می‌شود؛ در علوم سیاسی بر ساختار سیاسی مشترک (حکومت) تأکید می‌شود و در علوم اجتماعی زبان مشترک، دین مشترک و آداب و سنن مشترک عنصر اصلی به شمار می‌روند.
سؤالی که در این جا وجود دارد این است که علت اختلاف بین دیدگاه‌های مختلف در زمینه اولویت دادن به عناصر هویت ملی چیست؟ و در واقع کدام یک از مؤلفه‌ها را می‌توان به عنوان عناصر اصلی در نظر گرفت. به نظر نویسندگان این مقاله پاسخ این سؤال را می‌توان با سطح‌بندی مؤلفه‌های هویت ملی بر مبنای تأثیر وجود و یا عدم وجود عناصر و مؤلفه‌ها بر شکل‌گیری یک هویت ملی ارائه کرد. برای انجام این کار در ابتدا با رویکردی جغرافیایی مهم‌ترین مؤلفه‌های هویت ملی تعیین و سپس به اولویت‌بندی آنها پرداخته می‌شود.
روش پژوهش مورد استفاده در این مقاله روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و هدف از انجام پژوهش حاضر تبیین مؤلفه‌های هویت ملی با رویکردی جغرافیایی می‌باشد. نتیجة به دست آمده نشان می‌دهد که اولاً مهم‌ترین مؤلفه‌های هویت ملی صبغة جغرافیایی و سرزمینی دارند و ثانیاً در تقسیم‌بندی کلی سرزمین و تاریخ مشترک مهم‌ترین مؤلفه‌های تشکیل‌دهندة هویت ملی می‌باشند که عدم وجود این دو مؤلفه به مفهوم عدم شکل‌گیری هویت ملی است.
